Muhtasar beyanname nedir? sorusunu cevaplamadan önce, “muhtasar” kelimesinin anlamını açıklayalım. Muhtasar kelimesi Türkçede “kısaltma” veya “özet” anlamına gelir. Vergi sisteminde ise bu terim “Muhtasar Beyanname” olarak kullanılır.
Muhtasar Beyanname Nedir?
Muhtasar Beyanname, Türkiye’de gelir vergisi kapsamında olan işverenlerin ve vergi kesintisi yapan sorumluların, belirli bir vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri gelir ve kazançlarla ilgili ayrıntılı bilgileri içeren bir beyannamedir. Başka bir deyişle, işçi çalıştıranlar veya vergi kesintisi yapmakla yükümlü olan kişiler, yaptıkları ödemelere ait vergi matrah bilgilerini Muhtasar Beyanname yoluyla belirtmek ve bu beyannameleri ilgili vergi dairesine iletmek zorundadır.
Muhtasar Beyanname, vergi ödemelerinin düzenli ve şeffaf bir şekilde izlenebilmesi için önemli bir araçtır. Bu beyannameler, vergi dairesine sunularak hem işverenlerin hem de vergi kesintisi sorumlularının mali yükümlülüklerini yerine getirmelerini ve gelir vergisi sistemi içerisinde adil bir vergilendirme sürecinin sağlanmasını amaçlar.
Muhtasar Beyannamesi Vermekle Yükümlü Olanlar Kimlerdir?
Muhtasar Beyanname, Türkiye’deki gelir vergisi mükelleflerinden vergi kesintisi yapmakla yükümlü olan kişiler tarafından verilir. Bu sebeple, Muhtasar Beyanname, vergi kesintisi sorumluluğu bulunan ve belirli şartları karşılayan mükellefler tarafından hazırlanır ve beyan edilir. Bu beyannameyi vermesi gereken kurum ve kuruluşlar ise şunlardır:
- Kamu idare,
- İktisadî kamu,
- Ticaret şirketleri,
- İş ortaklıkları,
- Dernekler,
- Vakıflar,
- Dernek ve vakıf işletmeleri,
- Kooperatifler,
- Yatırım fonu yönetenler,
- Ticaret ve serbest meslek erbapları,
- Kazancını zirai ve bilanço hesabına göre tespit eden çiftçiler
Muhtasar Beyannamesinin Elektronik Ortamda Verilmesi Zorunlu Mudur?
Muhtasar Beyannamesinin 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 100 üncü maddesinin verdiği yetkilere dayanılarak muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda verilmesi zorunludur.
Muhtasar Beyannamesi Ne Zaman Ve Nereye Verilecektir?
Muhtasar beyanname, aylık veya üç aylık dönemler halinde hazırlanır. Beyannamenin hangi sıklıkta verileceği, vergi mükellefinin çalıştırdığı işçi sayısına göre belirlenir. Yeni kurulan işletmeler genellikle üç aylık dönemi tercih eder. Ancak, işletmenin çalışan sayısı 10’u aştığında, muhtasar beyannamenin aylık olarak sunulması zorunludur. Üç aylık dönemlerde beyanname vermek isteyenlerin, bu durumu önceden vergi dairesine bildirmesi gereklidir.
Zirai ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olmak üzere, 10 veya daha az çalışanı olan mükellefler, 94. maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini vergi dairesine bildirimde bulunarak her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 23. günü akşamına kadar verebilirler (GVK madde 98). Aylık beyannameler ise ilgili ayı takip eden ayın 26. günü akşamına kadar beyan edilip ödenmelidir.
Üç aylık beyanname için ödeme tarihlerine ise:
- Ocak, Şubat ve Mart dönemi için 26 Nisan
- Nisan, Mayıs ve Haziran dönemi için 26 Temmuz
- Temmuz, Ağustos ve Eylül dönemi için 26 Ekim
- Ekim, Kasım ve Aralık dönemi için 26 Ocak
Alt İşverenler Muhtasar Beyannamesini Nasıl Verecek?
Alt işverenler, asıl işverenin işyeri sicil numarası ve kendilerine ait alt işveren kodunu yazarak çalıştırdıkları sigortalılar için Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini vereceklerdir.
Muhtasar Beyanname Nasıl Hesaplanır?
Örnek:
X Şirketinde toplam çalışan sayısı: 20
Toplam çalışan sayısı 10’dan fazla ve bu nedenle aylık olarak muhtasar beyanname vermesi gerekiyor.
6 çalışan asgari ücretli ve 011 kodu ile beyan edilir.
Kalan 14 çalışan 012 kodu ile beyan edilir.
Ücret üzerinden damga vergisi her çalışan dahil olarak 302 kodu ile beyan edilir.
İş yeri kira bedeli net aylık: 26.000 TL
Kira geliri brüte çevrilir ve stopajı hesaplanır ve 041 kodu ile beyannameye eklenir.
Stopaj: 6.500 TL
